Hội nghị đánh gia kết quả triển khai các biện pháp ổn định thị phần và tăng trưởng chăn nuôi heo vừa được đơn vị tại Hà Nội.

Tại hội nghị, ông Nguyễn Xuân Dương, Cục Chăn nuôi, nguồn tin từ tháng 3-2016 giá heo trong nước chịu ảnh hưởng đáng kể của thị phần Trung Quốc (heo Việt Nam quá phụ thuộc vào xuất khẩu tiểu ngạch sang thị phần Trung Quốc nên khi Trung Quốc dừng mua dẫn đến không có đầu ra, khủng hoảng thừa – PV). Trong khi giá heo tương đối của Thái Lan không chịu chi phối, biến động của thị phần Trung Quốc.

Đến cuối tháng 4 vừa qua, giá heo tương đối giảm phải chăng nhất thất thường so với các nước trong bản đồ và toàn cầu. Đến thời điểm ngày nay giá heo mới khởi đầu bình phục tăng quay lại có lãi chút xíu khi từ đầu tháng 7, giá heo tương đối cao nhất khoảng 38.000 đồng.

Lý giải thêm về những nguyên dẫn đến cuộc khủng hoảng thừa, ông Dương cho biết do những năm trước đây heo tương đối của Việt Nam xuất khẩu gần 100% qua các con phố tiểu ngạch mà không phải chính ngạch, chính yếu qua Trung Quốc. Thực tế này có ảnh hưởng không nhỏ đến ngành nghề chăn nuôi heo của Việt Nam.

“Cuộc khủng hoảng thừa này còn do căn do nhu cầu giết heo thị phần nội địa không tăng vì chịu chi phối của các hàng hóa thực phẩm khác như gia cầm, giết gia súc ăn cỏ và thủy sản. Điều này ảnh hưởng lớn gây cạnh tranh cho người chăn nuôi trong thời kì qua” – đại diện Cục Chăn nuôi phân tách.

Mới đây công ty nghiên cứu thị phần toàn cầu Ipsos Business Consulting đã thông báo báo cáo về thị phần heo Việt Nam. Báo cáo này chỉ rõ: Trong thời kỳ 2013-2016, Việt Nam xuất khẩu heo chính ngạch dưới dạng giết xẻ đi Hong Kong và Malaysia nhưng chỉ chiếm 1 phần nhỏ trong tổng nguồn cung heo Việt Nam.

Riêng xuất khẩu tiểu ngạch đi Trung Quốc qua các con phố biên thuỳ tăng mạnh trong ba năm qua. Cụ thể, năm 2013 Việt Nam xuất khẩu 6,2 triệu con, năm 2014 lên 9,1 triệu con, năm 2016 xuất khẩu đạt khoảng 12 triệu con, tương đương mỗi ngày xuất đi khoảng 33.000 con. Điều này dẫn đến sự tăng đột biến của giá giết heo tương đối Việt Nam tại trại trong hai năm qua.

Tuy nhiên, từ giữa năm 2016 do giá heo tương đối tại trại giảm mạnh nhất trong lịch sử, nhiều trang trại nhỏ lẻ và trang trại tư nhân lớn đã phải nhất thời dừng chăn nuôi heo hoặc giảm đàn nái.

“Dự báo năm 2017 việc xuất khẩu heo tương đối theo các con phố tiểu ngạch ước tính khoảng 2,41 triệu con, giảm 80% so với năm 2016. Do đó dôi thừa khoảng 104.750 con heo…” – Ipsos Business Consulting cho hay.

Dự báo năm 2017 việc xuất khẩu heo tương đối theo các con phố tiểu ngạch giảm 80% so với năm 2016. Ảnh: HOÀNG GIANG

Nhiều phân khúc trong xã hội tham dự giải cứu giết heo.

Từ những điều trên đã dẫn đến 1 cuộc giải cứu giết heo quy mô với nhiều bộ, ngành nghề, đoàn thể, công an, quân sĩ, người cần lao vào cuộc cùng chung tay giải cứu giết heo.

“Chính điều này đã làm lay động đến trái tim của nhiều người khi rất nhiều đều chung tay giải cứu giết heo và “giải cứu” người chăn nuôi trong lúc gặp cạnh tranh.

Tiếp đến, các địa phương cũng có nhiều phương án giảm nợ, giãn nợ cho người chăn nuôi bằng mọi cách đến nay đã giúp người dân cày vượt qua được cạnh tranh và bước đầu bình ổn thị phần chăn nuôi heo” – ông Dương nhận định.

Rất san sớt với bà con dân cày

Ông Dương bắt buộc 1 số biện pháp để giảm thiểu lặp lại những cuộc khủng hoảng. Theo đó, Cục Thú y kiểm soát đối với dư lượng tồn dư kháng sinh trong giết heo, đồng thời liên minh với Thanh tra Bộ tiếp diễn xử lý các trường hợp dùng chất cấm sabutamol trong chăn nuôi.

“Xác định thị phần nội địa là cực kỳ không thể lãng quên, bởi với gần 100 triệu người và 30 triệu khách quốc tế đến Việt Nam sẽ tiêu thụ giết heo. Tiếp tục tậu kiếm thị phần chính ngạch qua Trung Quốc trong thời kì tới; điều chỉnh quy hoạch chăn nuôi thị phần gắn với các chuỗi liên kết” – ông Dương kể.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường khẳng định chỉ ra những giảm thiểu của ngành nghề nông nghiệp Việt Nam, trong đó có lĩnh vực chăn nuôi heo là khâu đơn vị thị phần trong nước và nước ngoài không tốt, chưa đáp ứng được bắt buộc.

Ông Cường cho rằng mặt hàng giết heo là 1 trong những thực phẩm chiếm tỉ trọng lớn nhất trong khẩu phần thức ăn của người dân. Nuôi heo là 1 nghề mà đã là dân cày là nuôi heo. Nhờ sự tiến bộ của ngành nghề chăn nuôi trong 15 năm qua là vượt bậc.

“Tôi đã từng nuôi heo, có những con heo nái đẻ bốn con mà đẻ 10 con là may mắn lắm rồi còn hiện giờ đẻ vài ba chục con là thường ngày. Nhưng vì sao nhiều tiến bộ mà lại xảy ra giải cứu, khủng hoảng thừa giết heo? Có nhiều căn do như cung vượt cầu, đồng thời khẩu phần ăn của người Việt Nam đổi thay. Tổ chức ngành nghề hàng của tôi và quý khách chưa tốt, đặc trưng là chăn nuôi heo. Ba công đoạn là cung ứng, chế biến và đơn vị thị phần hoàn toàn không tốt từ đây dẫn đến dôi thừa giết heo. Dồn toa heo dẫn đến bội thực, túa khoán giá liên tục giảm… Rất san sớt cạnh tranh đối với bà con dân cày” – Bộ trưởng Cường cho hay.

Nhiều nơi bán giết heo giá thấp để kích thích thị phần, giúp dân cày.

Để không còn phải liên miên giải cứu, Bộ trưởng Cường cho rằng hiện có 3 triệu hộ nuôi heo nên môi trường phải cam đoan, hiệu quả kinh tế, tập kết và chuyển đổi. Tổ chức lại cung ứng, theo đó hộ chăn nuôi cũng phải theo chuỗi, công ty cũng phải theo chuỗi chứ chẳng thể cắt khúc.

“Tư duy điều hành nhà nước cũng cần phải đổi thay từ tiêu chí, quy chuẩn, kiểm soát, liên minh để từ đây vun đắp, tăng trưởng chuỗi hiệu quả” – Bộ trưởng Cường kể.